yorgan

hafıza biriktirme çabası

Çarşamba, Kasım 16, 2005

Lyupanov Function, Leibniz enerjisi

# Nonlineer dynamics dersinde Lyupanov diye bir elemanla tanıştık. L.fonksiyonu diye bir olay var, system trajectoryleri boyunca azalan "energylike" function diye tanımlanıyor. Sonra düşündüm, aslında mekanik enerji dediğimiz şey olası tüm dinamik sistemler içinde mekaniğin kullandığı denklem sistemlerini üreten dinamik sistemler alt kümesinin bir özelliği. Yani aslında L.f. bir nevi enerji değil, enerji bir nevi L.f.
# Sonra "vaay" dedim. Sanırım buradan yola çıkarak, enerjinin neden öyle tanımlandığına (genel olarak fiziksel niceliklerin neden o şekilde tanımlandıklarına) dair sorunsalım açılım kazanacak.
# Mesela Leibniz'in kitabında enerji'den (tabii daha bu kelime icat edilmemiş, Enerji'nin nüve'si bu) maddelerin içindeki bir çeşit "yaşam gücü" olarak bahsediyor. Yukarı atılan cisim yükseldikçe hızı azalıyor ama bu yaşam şeysiyle doluyor (belki sonradan tekrar harekete geçebilme yetisi gibi bir şeyi kastediyordu, tam da hatırlamıyorum ki şimdi) Hem maddelerden canlılarmışcasına bahsedilmesi, hem de ders kitabında karşılaşmadan öyle bir kavrama ihtiyaç duymuş birinin ağzından, çağdaş fiziğin matematiksel convention kalıplarına girmemiş haliyle enerjiyle karşılaşmak hoşuma gitmişti. laylay...

0 Comments:

Yorum Gönder

<< Home